Τρίτη 17 Απριλίου 2012

Ο μύθος της φυσαλίδας


Σαμπάνια ονομάζεται αποκλειστικά και μόνο το αφρώδες κρασί που παράγεται στην περιοχή της Καμπανίας στη Γαλλία. Οτιδήποτε άλλο αφρώδες, όπως η Ελληνική Καϊρ, δεν μπορεί παρά να περιοριστεί στον όρο αφρώδης οίνος.
Η τέχνη της παραγωγής της σαμπάνιας τοποθετείτε χρονικά στο τέλος του 17ου αιώνα και αποδίδεται στον Ντομ Πιέρ Περινιόν (Dom Pierre Perignon), έναν Βενεδικτίνο μοναχό ο οποίος ανακάλυψε τυχαία την μέθοδο παραγωγής ενός νέου τύπου κρασιού με φυσαλίδες.
Η σαμπάνια λοιπόν παράγεται από τότε μέχρι σήμερα με έναν μόνο τρόπο. Από τη βόρεια περιοχή του Παρισιού και τα καλύτερα αμπέλια της Καμπανίας συλλέγονται οι υγιείς καρποί. Κατά τη συγκομιδή των σταφυλιών, απαιτείται εξαιρετική φροντίδα (απαγορεύεται η χρήση μηχανημάτων) όπως και κατά την μεταφορά τους, αφού ο φλοιός των κόκκινων σταφυλιών δεν πρέπει να λεκιάσει τον άχρωμο χυμό. Η ευαισθησία αυτή λοιπόν απαιτεί να μεταφέρεται η σοδειά απευθείας στο πατητήρι. Ο μούστος που θα παραχθεί, στη συνέχεια θα υποστεί ζύμωση μέσα σε ανοξείδωτες δεξαμενές, και όχι σε βαρέλια όπως νομίζουν οι περισσότεροι, ώστε τα σάκχαρα να μετατραπούν σε αλκοόλ. Το κρασί που θα ληφθεί και δεν είναι φυσικά ακόμη αφρώδης οίνος, θα συνθέσει την "cuvee" που είναι το αποτέλεσμα της συγκέντρωσης "ήρεμων" (χωρίς διοξείδιο) κρασιών που βγαίνουν από αμπέλια και από διαφορετικής συγκομιδής (χρονικά) σοδειά. Γι’ αυτό και η σαμπάνια συνήθως δεν χρονολογείται. Στη συνέχεια το κρασί μεταφέρεται σε φιάλες, όπου εκεί προσθέτονται ζάχαρη και ζύμες.
Οι φιάλες τοποθετούνται σφραγισμένες σε ειδικές θέσεις με το λαιμό προς τα κάτω για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα. Κατά την δεύτερη αυτή ζύμωση και την μετατροπή των σακχάρων, μέσω της μαγιάς, σε αλκοόλ παράγεται διοξείδιο του άνθρακα το οποίο παγιδεύεται μέσα στο μπουκάλι. Στην πορεία αφού οι ζύμες υποστούν την απαραίτητη διάσπαση με σκοπό την "διαρροή" αρωματικών ουσιών στην σαμπάνια θα πρέπει να αφαιρεθούν. Γι’ αυτό παγώνετε ο λαιμός του μπουκαλιού, οι ζύμες μετατρέπονται σε ένα μικρό παγάκι και αφού δημιουργηθεί υποπίεση πετάγονται προς τα έξω. Αμέσως, σε μικρό χρονικό διάστημα, συμπληρώνεται η στάθμη με ζάχαρη -ανάλογα με το είδος της σαμπάνιας-και συντηρητικό και ταπώνεται με τον κλασικό φελλό μανιτάρι αλλά και το μεταλλικό στεφανάκι που συγκρατεί το φελλό. Η σαμπάνια δεν είναι απαραίτητο να παλαιωθεί αργότερα γιατί ήδη παραδίδεται σε στάδιο πλήρους ωριμότητας. Ο χρόνος παλαίωσης όμως σίγουρα είναι ένας παράγοντας που καθορίζει την τιμή της σαμπάνιας και εξαρτάται άμεσα από τον τύπο και το άρωμα της.
Τα σταφύλια που χρησιμοποιούνται για τη σαμπάνια είναι τριών ειδών ποικιλίες Pinot: δύο κόκκινες (Pinot Noir, Pinot Meunier) και μια λευκή (Pinot Chardonnay). Η σαμπάνια που προέρχεται μόνο από λευκά σταφύλια λέγεται blanc des blancs, η δε ροζέ σαμπάνια είναι το μοναδικό κρασί στον κόσμο που επιτρέπεται νομοθετικά να παραχθεί με ανάμειξη λευκού και κόκκινου κρασιού. Οποιοδήποτε άλλο ροζέ "ήσυχο" κρασί απαγορεύεται από το νόμο να παραχθεί από την ανάμειξη δυο κρασιών.
H "λευκή των λευκών" σαμπάνια θεωρείται το ιδανικότερο απεριτίφ, ενώ για την συνέχεια προτείνεται σολομός, χαβιάρι και φουά γκρα. Για να συνδυάσετε κάποιο γεύμα επιλέξτε ένα ροζέ ή μια σαμπάνια που μοιάζει με κρασί.

ΤΥΠΟΙ ΣΑΜΠΑΝΙΑΣ
Ανάλογα με την περιεκτικότητα της σε ζάχαρα η σαμπάνια χωρίζεται στις εξής κατηγορίες:
Extra Brut από 0-6 γρμ. ζάχαρα στο ένα λίτρο.
Brut με λιγότερο απο 15 γρμ.
Extra Dry από 12-20 γρμ.
Sec απο 17-35 γρμ.
Demi Sec από 33-50 γρμ.
Doux πάνω απο 50 γρμ.

Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ
Η ποιότητα της σαμπάνιας καθορίζεται κυρίως από την οξύτητα που παρουσιάζει στο στόμα.
Μια σημαντική όμως ένδειξη ποιότητας έχουμε κυρίως όταν τη σερβίρουμε στο ποτήρι. Τότε θα πρέπει να προσέχουμε τις φυσαλίδες που εκλύονται αφού θα πρέπει να είναι μικρές και η έκλυση τους να είναι αργή σχηματίζοντας κορδόνια. Δηλαδή η μια φυσαλίδα να είναι πάνω από την άλλη φανερώνοντας έτσι ότι έχει γίνει αργή ζύμωση και σωστή ωρίμανση μέσα στο μπουκάλι. Το ψηλό ποτήρι της σαμπάνιας τύπου flute, βοηθά αυτή τη συγκράτηση των αρωμάτων ώστε να μπορούν να αναδειχτούν αργότερα αλλά και την σωστή έκλυση των φυσαλίδων.
Η θερμοκρασία κατανάλωσης θα πρέπει να κυμαίνεται από 8-10 βαθμούς με στόχο να αναδειχτούν σωστά τα αρώματά της. Στην αντίθετη περίπτωση τα αρώματα που εκλύονται είναι βαριά. Η χαμηλή θερμοκρασία όμως επηρεάζει θετικά τις φυσαλίδες και την οξύτητα και δίνει μια αίσθηση δροσιάς.

ΑΦΡΩΔΕΙΣ ΟΙΝΟΙ
Οι αφρώδεις οίνοι παράγονται είτε με την μέθοδο της σαμπάνιας είτε με μια άλλου είδους μέθοδο όπου η δεύτερη ζύμωση αντί να γίνει στο μπουκάλι γίνεται μέσα στη δεξαμενή. Σε αυτή την περίπτωση παίρνουμε έτοιμο κρασί, του προσθέτουμε ζάχαρη και ζύμες και μια δεύτερη ζύμωση ξεκινάει μέσα στη δεξαμενή. Η ποιότητα σε αυτούς τους αφρώδης οίνους είναι πιο υποβαθμισμένη εξ’ αρχής λόγω του τρόπου παραγωγής τους. Σίγουρα όμως σημαντικό ρόλο έχει η ποιότητα της πρώτης ύλης από την οποία ξεκινάς. Δηλαδή κατά πόσο το σταφύλι είναι καλό, αφού είναι ουσιαστικό να είναι υγιές (να μην έχει σαπίλες, να μην έχει βρέξει, να μην είναι αραιωμένα τα συστατικά της ρόγας). Όσο λοιπόν καλύτερη η πρώτη ύλη τόσο καλύτερο και το αποτέλεσμα, αν δεν υπάρξει βέβαια λάθος χειρισμός κατά την εκμετάλλευση της πρώτης ύλης. Η υποβάθμιση της ποιότητας του αφρώδες οίνου μπορεί να οφείλεται σε κακής ποιότητας κρασί «βάσης». Αν γίνει χρήση ενός τέτοιου κρασιού το οποίο είναι κακής ποιότητας και δεν έχει κανένα αρωματικό χαρακτηριστικό ή είναι ένα απλό κρασί παλιάς χρονιάς, τότε σίγουρα το αποτέλεσμα θα είναι υποβαθμισμένο. Η υποβάθμιση της ποιότητας μπορεί να οφείλεται και σε λάθος χειρισμούς.
Για να επιλέξει κάποιος ένα μπουκάλι σαμπάνια ή οποιοδήποτε άλλο κρασί θα πρέπει να προσέξει το χώρο από τον οποίο το αγοράζει. Και αυτό διότι οι συνθήκες συντήρησης μπορεί να είναι κακές. Βέβαια όταν αγοράζεις από μια κάβα ή επιλέγεις ένα μπουκάλι για να συνοδέψεις ένα γεύμα δεν μπορείς να ξέρεις τι είδους μεταχείριση έχει υποστεί. Σε αυτή την περίπτωση
Θα πρέπει όλα τα μπουκάλια να φυλάσσονται σε χαμηλές θερμοκρασίες, μακριά από το φως και το βασικότερο, θα πρέπει να είναι πλαγιασμένα για να βρέχεται ο φελλός ,έτσι ώστε να μην στεγνώνει και να μην έχουμε τις αρνητικές επιδράσεις του οξυγόνου.

Η ΕΤΙΚΕΤΑ
Η ετικέτα, όσο αστείο και αν ακούγεται, είναι ο καθρέφτης της σαμπάνιας. Εκεί συνήθως αναγράφονται τα εξής στοιχεία:
η ένδειξη σαμπάνια, με μεγάλα συνήθως γράμματα
ο οίκος
ο τύπος της σαμπάνιας
η χρονιά παραγωγής
ο αλκοολικός τίτλος
η χωρητικότητα της φιάλης
η περιοχή παραγωγής (όχι πάντα)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου