Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Vinetum το βιβλίο Κρασί και Εξουσία του Jonathan Nossiter, σε μετάφραση από τα γαλλικά.
* * *Ποιος καθορίζει τη γεύση του κρασιού σήμερα και πώς;
Αυτό είναι το ερώτημα που απασχολεί τον Τζόναθαν Νόσσιτερ στις 460 σελίδες του βιβλίου του, Κρασί και Εξουσία, που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Vinetum.
Όλα τα κρασιά κινδυνεύουν να γίνουν ίδια, εκτιμά ο Τζόναθαν Νόσσιτερ, καθώς χάνουν σιγά-σιγά την εντοπιότητά τους προσπαθώντας να γίνουν αρεστά σε όλους. Στο στόχαστρο του συγγραφέα είναι τα κρασιά με απλοϊκή γεύση που εντυπωσιάζουν (και ξεγελούν) τους αδαείς ουρανίσκους επειδή είναι «γεμάτα» και γλυκά, χάρη στην υψηλή περιεκτικότητά τους σε οινόπνευμα και την ωρίμασή τους σε καινούρια δρύινα βαρέλια. Πρόκειται για κρασιά-πασπαρτού, για τις καταναλωτικές μάζες, όπως αυτά που παράγονται κατά κόρον σε χώρες του Νέου Κόσμου, π.χ. Αργεντινή. Τα αληθινά περίπλοκα κρασιά, εκείνα που εκφράζουν και το αμπελοτόπι τους ενσωματώνοντας την οξύτητα και την αίσθηση ευγενούς πικρίλας, έχουν πάψει να είναι της μόδας. Ο Τζόναθαν Νόσσιτερ δε χαρίζεται στους οινολόγους που φτιάχνουν τα κρασιά της παγκοσμιοποίησης, στους οινοδημοσιογράφους που τα υποστηρίζουν και στους οινοχόους που τα σερβίρουν. Στιγματίζει, επίσης, τη «σκανδαλώδη πολιτική» των υπερπολυτελών εστιατορίων τριών αστέρων Μισελέν, ειδικά όσον αφορά την τιμολόγηση του κρασιού.
Για τον Νόσσιτερ, το κρασί είναι το σημείο εκείνο όπου τέμνονται η γεωργία με τον ανθρώπινο πολιτισμό· ως εκ τούτου το κρασί, καθώς ενσαρκώνει την ιστορία του τόπου παραγωγής του, αλλά και των ανθρώπων, είναι ένα είδος «υγρής μνήμης» της ανθρωπότητας: «Η μαρτυρία της πείρας, όσο αμείλικτη και αν είναι, είναι ουσιαστική για την ηθική μας επιβίωση. Η μαρτυρία, η διατήρηση της μνήμης, αποτελεί θεμέλιο κάθε πολιτισμού. Το κρασί αποτελεί την πλέον ρευστή και δυναμική μορφή της μνήμης. [ … ] Οι άνθρωποι που έχουν εξουσία συχνά φοβούνται το γούστο, γιατί η έκφραση του γούστου υποκαθιστά την εξουσία στα χέρια του ατόμου, απομακρύνοντάς τον από ό,τι επιτάσσουν οι αρχές, τα σωματεία και οι εταιρείες, οι θεσμοί, το κράτος. [ … ] Το πολιτικώς ορθό δεν είναι τίποτα περισσότερο από την εθελουσία καταπίεση των δικών μας προτιμήσεων». Γι’ αυτό, προσθέτει ο Νόσσιτερ, «το βιβλίο αυτό είναι ένα «προσκλητήριο να εξεγερθούμε ενάντια στους φόβους μας, ώστε να ξαναβρούμε την ελευθερία ― δηλαδή τη βαθύτερη έννοια ― της γεύσης».
Ο αμερικανός συγγραφέας περιπλανάται στα στέκια του κρασιού της γαλλικής πρωτεύουσας (κάβες, οινομαγειρεία και εστιατόρια), αλλά και σε αμπελοτόπια της Βουργουνδίας, δοκιμάζοντας κρασιά και καταγράφοντας εντυπώσεις. Συζητά με επαγγελματίες του χώρου για τις σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ κρασιού, γεύσης, γούστου, εξουσίας και συλλογικής μνήμης και δε διστάζει να κατακεραυνώσει όσους θεωρεί υπαίτιους για την ομογενοποίηση της γεύσης του κρασιού.
Ο Τζόναθαν Νόσσιτερ σπούδασε Αρχαία Ελληνικά στο πανεπιστήμιο του Dartmouth και Ζωγραφική στις σχολές Καλών Τεχνών του Σαν Φρανσίσκο και του Παρισιού. Με το κρασί ασχολήθηκε για πρώτη φορά όταν εργάστηκε ως οινοχόος σε εστιατόρια της Νέας Υόρκης. Παράλληλα έκανε καριέρα ως σκηνοθέτης. Η ταινία του Sunday κέρδισε το πρώτο βραβείο στα φεστιβάλ Sundance και Deauville το 1997, ενώ άλλα έργα του είναι το Signsand Wonders (που γυρίστηκε εν μέρει και στην Ελλάδα) και το Rio Sex Comedy που μόλις ολοκληρώθηκε και θα προβληθεί φέτος στους κινηματογράφους. Στο ευρύ κοινό είναι γνωστός για την ταινία του Mondovino, ένα από τα τέσσερα μόνο ντοκιμαντέρ που έχουν προταθεί ποτέ για το βραβείο του Χρυσού Φοίνικα στο Φεστιβάλ Καννών (2004).
Εάν το Mondovino είναι μια κριτική ματιά επάνω στη σύγχρονη οινοβιομηχανία, το Κρασί και Εξουσία είναι, όπως λέει ο Νόσσιτερ, μια πιο προσωπική περιπέτεια που συνδέει τον έρωτά του με το κρασί και το σινεμά, ιδωμένα μέσα από το πρίσμα της Γαλλίας. Ο αναγνώστης θα έρθει αντιμέτωπος με ένα συναρπαστικό βιβλίο που διαβάζεται σαν μυθιστόρημα, το οποίο θα τον ταξιδέψει στην οινική Γαλλία με πολλές αναφορές και παραλληλισμούς στο «σινεφίλ» κινηματογράφο και ζωντανούς, πολλές φορές αστείους, διαλόγους (το βιβλίο θα μπορούσε να θεωρηθεί και οδηγός με τις καλύτερες διευθύνσεις καβών, εστιατορίων και bars à vins του Παρισιού, ενώ ο συγγραφέας προτείνει, με τον τρόπο του πολλά κρασιά).
Το Κρασί και Εξουσία κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στη Γαλλία, όπου σημείωσε εμπορική επιτυχία, ενώ πρόσφατα κυκλοφόρησε και στις ΗΠΑ με τον τίτλο Liquid Memory.
Στην Ελλάδα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Vinetum σε τιμή πώλησης 25€.
* * *Ποιος καθορίζει τη γεύση του κρασιού σήμερα και πώς;
Αυτό είναι το ερώτημα που απασχολεί τον Τζόναθαν Νόσσιτερ στις 460 σελίδες του βιβλίου του, Κρασί και Εξουσία, που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Vinetum.
Όλα τα κρασιά κινδυνεύουν να γίνουν ίδια, εκτιμά ο Τζόναθαν Νόσσιτερ, καθώς χάνουν σιγά-σιγά την εντοπιότητά τους προσπαθώντας να γίνουν αρεστά σε όλους. Στο στόχαστρο του συγγραφέα είναι τα κρασιά με απλοϊκή γεύση που εντυπωσιάζουν (και ξεγελούν) τους αδαείς ουρανίσκους επειδή είναι «γεμάτα» και γλυκά, χάρη στην υψηλή περιεκτικότητά τους σε οινόπνευμα και την ωρίμασή τους σε καινούρια δρύινα βαρέλια. Πρόκειται για κρασιά-πασπαρτού, για τις καταναλωτικές μάζες, όπως αυτά που παράγονται κατά κόρον σε χώρες του Νέου Κόσμου, π.χ. Αργεντινή. Τα αληθινά περίπλοκα κρασιά, εκείνα που εκφράζουν και το αμπελοτόπι τους ενσωματώνοντας την οξύτητα και την αίσθηση ευγενούς πικρίλας, έχουν πάψει να είναι της μόδας. Ο Τζόναθαν Νόσσιτερ δε χαρίζεται στους οινολόγους που φτιάχνουν τα κρασιά της παγκοσμιοποίησης, στους οινοδημοσιογράφους που τα υποστηρίζουν και στους οινοχόους που τα σερβίρουν. Στιγματίζει, επίσης, τη «σκανδαλώδη πολιτική» των υπερπολυτελών εστιατορίων τριών αστέρων Μισελέν, ειδικά όσον αφορά την τιμολόγηση του κρασιού.
Για τον Νόσσιτερ, το κρασί είναι το σημείο εκείνο όπου τέμνονται η γεωργία με τον ανθρώπινο πολιτισμό· ως εκ τούτου το κρασί, καθώς ενσαρκώνει την ιστορία του τόπου παραγωγής του, αλλά και των ανθρώπων, είναι ένα είδος «υγρής μνήμης» της ανθρωπότητας: «Η μαρτυρία της πείρας, όσο αμείλικτη και αν είναι, είναι ουσιαστική για την ηθική μας επιβίωση. Η μαρτυρία, η διατήρηση της μνήμης, αποτελεί θεμέλιο κάθε πολιτισμού. Το κρασί αποτελεί την πλέον ρευστή και δυναμική μορφή της μνήμης. [ … ] Οι άνθρωποι που έχουν εξουσία συχνά φοβούνται το γούστο, γιατί η έκφραση του γούστου υποκαθιστά την εξουσία στα χέρια του ατόμου, απομακρύνοντάς τον από ό,τι επιτάσσουν οι αρχές, τα σωματεία και οι εταιρείες, οι θεσμοί, το κράτος. [ … ] Το πολιτικώς ορθό δεν είναι τίποτα περισσότερο από την εθελουσία καταπίεση των δικών μας προτιμήσεων». Γι’ αυτό, προσθέτει ο Νόσσιτερ, «το βιβλίο αυτό είναι ένα «προσκλητήριο να εξεγερθούμε ενάντια στους φόβους μας, ώστε να ξαναβρούμε την ελευθερία ― δηλαδή τη βαθύτερη έννοια ― της γεύσης».
Ο αμερικανός συγγραφέας περιπλανάται στα στέκια του κρασιού της γαλλικής πρωτεύουσας (κάβες, οινομαγειρεία και εστιατόρια), αλλά και σε αμπελοτόπια της Βουργουνδίας, δοκιμάζοντας κρασιά και καταγράφοντας εντυπώσεις. Συζητά με επαγγελματίες του χώρου για τις σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ κρασιού, γεύσης, γούστου, εξουσίας και συλλογικής μνήμης και δε διστάζει να κατακεραυνώσει όσους θεωρεί υπαίτιους για την ομογενοποίηση της γεύσης του κρασιού.
Ο Τζόναθαν Νόσσιτερ σπούδασε Αρχαία Ελληνικά στο πανεπιστήμιο του Dartmouth και Ζωγραφική στις σχολές Καλών Τεχνών του Σαν Φρανσίσκο και του Παρισιού. Με το κρασί ασχολήθηκε για πρώτη φορά όταν εργάστηκε ως οινοχόος σε εστιατόρια της Νέας Υόρκης. Παράλληλα έκανε καριέρα ως σκηνοθέτης. Η ταινία του Sunday κέρδισε το πρώτο βραβείο στα φεστιβάλ Sundance και Deauville το 1997, ενώ άλλα έργα του είναι το Signsand Wonders (που γυρίστηκε εν μέρει και στην Ελλάδα) και το Rio Sex Comedy που μόλις ολοκληρώθηκε και θα προβληθεί φέτος στους κινηματογράφους. Στο ευρύ κοινό είναι γνωστός για την ταινία του Mondovino, ένα από τα τέσσερα μόνο ντοκιμαντέρ που έχουν προταθεί ποτέ για το βραβείο του Χρυσού Φοίνικα στο Φεστιβάλ Καννών (2004).
Εάν το Mondovino είναι μια κριτική ματιά επάνω στη σύγχρονη οινοβιομηχανία, το Κρασί και Εξουσία είναι, όπως λέει ο Νόσσιτερ, μια πιο προσωπική περιπέτεια που συνδέει τον έρωτά του με το κρασί και το σινεμά, ιδωμένα μέσα από το πρίσμα της Γαλλίας. Ο αναγνώστης θα έρθει αντιμέτωπος με ένα συναρπαστικό βιβλίο που διαβάζεται σαν μυθιστόρημα, το οποίο θα τον ταξιδέψει στην οινική Γαλλία με πολλές αναφορές και παραλληλισμούς στο «σινεφίλ» κινηματογράφο και ζωντανούς, πολλές φορές αστείους, διαλόγους (το βιβλίο θα μπορούσε να θεωρηθεί και οδηγός με τις καλύτερες διευθύνσεις καβών, εστιατορίων και bars à vins του Παρισιού, ενώ ο συγγραφέας προτείνει, με τον τρόπο του πολλά κρασιά).
Το Κρασί και Εξουσία κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στη Γαλλία, όπου σημείωσε εμπορική επιτυχία, ενώ πρόσφατα κυκλοφόρησε και στις ΗΠΑ με τον τίτλο Liquid Memory.
Στην Ελλάδα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Vinetum σε τιμή πώλησης 25€.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου